काठमाडौं, कात्तिक २७ गते। एमाले छाडेका भीम रावल नेतृत्वको मातृभूमि जागरण अभियान नेपाली कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) मा समायोजन भएको छ । बुधबार राष्ट्रिय सभागृहमा आयोजित विशेष कार्यक्रममा नेकपा संयोजक पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, सहसंयोजक माधवकुमार नेपाल र नेता झलनाथ खनाललगायतले रावलसहितका नेताहरूलाई खादा र माला लगाएर स्वागत गरे ।
रावल नेकपाको छैटौँ वरीयतामा रहने बताइएको छ । उनको जिम्मेवारी भने टुंगिन बाँकी छ । साथै, प्रमोद यादव नेतृत्वको नेकपा श्रमजीवी पार्टी पनि नेकपामा समाहित भएको छ । एमाले केन्द्रीय सदस्य प्रकाश साहलगायत अन्य नेताहरू पनि पार्टीमा प्रवेश गरेका छन् ।
कार्यक्रमअघि प्रचण्ड, नेपाल र रावलबीच सातबुँदे सहमतिपत्रमा हस्ताक्षर गरिएको थियो । सहमतिअनुसार आगामी छ महिनाभित्र एकता राष्ट्रिय महाधिवेशन गर्ने र त्यसमार्फत संयुक्त संरचना, नीति तथा नेतृत्व संस्थागत गर्ने निर्णय भएको छ । पार्टी सञ्चालन लोकतान्त्रिक मान्यता, सामूहिक नेतृत्व र जनवादी केन्द्रीयताको सिद्धान्तमा आधारित हुने सहमति पनि गरिएको छ ।
नेताहरूले नेपाल र नेपाली जनताको सर्वोपरि हित, राष्ट्रिय सार्वभौमिकता, एकता र स्वाधीनताको संरक्षण गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । बाह्य हस्तक्षेपविरुद्ध स्वतन्त्र राजनीति, राष्ट्रिय अर्थतन्त्र र संस्कृतिको मार्गमा अघि बढ्ने तथा समाजवाद र सामाजिक न्यायमा आधारित आर्थिक–सामाजिक रूपान्तरणको लक्ष्य लिने उल्लेख गरिएको छ ।
प्रचण्डको भनाइ : “राष्ट्र असाधारण संकटमा छ”
नेकपा संयोजक प्रचण्डले राष्ट्र बचाउनुपर्ने ऐतिहासिक आवश्यकताका कारण एकता गरिएको बताए । उनका अनुसार यो एकता केवल आगामी निर्वाचनका लागि नभई, राष्ट्रिय संकट समाधानका लागि भएको हो ।
‘सुगौली सन्धिपछिको इतिहास हेर्दा आज देश असाधारण संकटमा परेको छ,’ प्रचण्डले भने, ‘यो एकता चुनाव जित्नका लागि होइन, राष्ट्रको अस्तित्व र स्वाभिमान जोगाउनका लागि गरिएको हो।’
उनले जेन–जी आन्दोलनले पुराना राजनीतिक शक्तिलाई आत्मसमीक्षा गर्न बाध्य पारेको बताए । यही कारणले एकता प्रक्रिया छिटो अघि बढेको उनको भनाइ छ ।
माधव नेपाल : “बलियो पार्टी बनाएरै छाड्छौं”
सहसंयोजक माधवकुमार नेपालले नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीको गठनले राष्ट्रिय राजनीतिमा नयाँ तरंग ल्याएको बताए । उनले यो एकता अझै जारी रहने भन्दै थप वाम शक्तिहरू पनि समायोजनमा आउने दाबी गरे ।
‘कसैको होस–हवास गुमेको हुन सक्छ, तर हामीले राष्ट्रको लागि होसमा निर्णय गरेका हौँ,’ उनले भने, ‘हामीलाई गाली गर्नुभन्दा धन्यवाद दिनुहोस्, बिगारेका कुरा सुधार्दै अघि बढिरहेका छौं।’
भीम रावल : “अहंकार र सत्ता स्वार्थले विगतको नेकपा ढल्यो”
नेता भीम रावलले राष्ट्रिय स्वाधीनता र जनजीविकाका सवालमा सशक्त कम्युनिस्ट आवाज बनाउन आफूहरू नेकपामा आएको बताए । उनले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको अहंकार र सत्तालिप्साले विगतको नेकपा टुटाएको आरोप लगाए ।
‘दुईतिहाइको सरकार विदेशी गुप्तचरको प्रभावमा चल्यो, प्रतिनिधिसभा विघटन गरेर संविधान र देश दुवैलाई अपमान गरियो,’ रावलले भने, ‘त्यो इतिहास पुनः दोहोरिन नदिन हामी यहाँ छौं।’
प्रकाश शाहको व्यंग्य : “मौसम बदलियो, ओलीको अहंकार बदलेन”
पूर्व एमाले नेता प्रकाश शाहले पनि ओलीको नेतृत्वमा एमालेभित्र सुधारको सम्भावना सकिएको भन्दै नेकपामा प्रवेश गरेको बताए । उनले भने, ‘देशमा ऋतु बद्लिए, मौसम बद्लिए, नदीको बहाव बद्लियो, तर ओलीको अहंकार र दम्भ अझै उस्तै छ।’
एकीकृत दस्तावेज र कार्यदल गठनको तयारी
सातबुँदे सहमतिअनुसार पार्टीको विधान, राजनीतिक प्रतिवेदन, कार्यक्रम र संगठनात्मक ढाँचा संयुक्त रूपमा तयार पारिनेछ । एकता प्रक्रिया सहज बनाउन विभिन्न तहमा कार्यदल गठन गर्ने निर्णय पनि भएको छ ।
प्रचण्ड, नेपाल, रावल र अन्य नेताहरूले देशको वर्तमान अस्थिरता, आर्थिक संकट र जेन–जी आन्दोलनले उठाएको ‘सिस्टम परिवर्तनको आवाज’ लाई सम्बोधन गर्न वाम एकतालाई अपरिहार्य बताएका छन् ।
संक्षेपमा
भीम रावल नेतृत्वको मातृभूमि जागरण अभियान तथा प्रमोद यादवको श्रमजीवी पार्टी नेकपामा समाहित भएपछि नेपाली वाम राजनीतिमा नयाँ मोड आएको छ । प्रचण्ड–नेपाल नेतृत्वले यो एकतालाई ‘राष्ट्र बचाउने ऐतिहासिक कदम’ भनेका छन् ।
यो एकता वाम शक्तिलाई सुदृढ पार्ने दिशामा ठोस कदमका रूपमा हेरिएको छ । तर, अघिल्ला अनुभव हेर्दा यसको स्थायित्व र व्यवहारिकता कत्तिको टिकाउ रहन्छ भन्ने प्रश्न भने अझै खुला छ ।